Wanneer je nadenkt over de kinderboerderij dan denken we vaak aan dieren die vertroeteld worden en écht heel erg goed leven. Maar is de kinderboerderij diervriendelijk? Er zitten enorme verschillen in en er zijn maar een paar diervriendelijke kinderboerderijen in Nederland. Ik zal je uitleggen hoe dat komt.
Er zijn een paar dingen mis op kinderboerderijen en ik zal ze allemaal langs lopen:
– Niet oud mogen worden
– Eenzaamheid
– Huisvesting en natuurlijk gedrag
– Knuffel hokken en -weides
– Verhuur en leen programma’s van dieren
– Shows met dieren of ritjes op dieren
Niet oud mogen worden
Elk voorjaar is het weer reuze gezellig op de kinderboerderij. Bezoekers worden naar de kinderboerderij gelokt, want er zijn weer biggetjes en lammetjes geboren (wist je dat een baby geitje ook een lammetje heet? Ik weet dit dus pas sinds vandaag, haha).
Maar goed, de baby’s zijn er weer dus.
Vraagje, waar blijven al die baby’s eigenlijk?
Als het zomer, najaar of winter is. Zijn ze er dan nog? Nee he, dan is het oude aantal gewoon weer op de kinderboerderij. Ik was eens op de kinderboerderij waar de zeug 16 (!!!!) biggen had gekregen. Ik herhaal, 16! Je zou zeggen dat dat op valt toch? Als er ineens 16 biggen bij komen? Geiten krijgen 1 tot 4 baby’s per keer en schapen zo’n 3. Waar blijven al die dieren? Dit beantwoord meteen de vraag of de kinderboerderij diervriendelijk is.
Zodra de baby’s geen baby’s meer zijn en geen bezoekers meer trekken gaan ze naar de handelaar of slacht (dit komt op hetzelfde neer, namelijk slacht). Als je hier naar vraagt bij verzorgers of personeel op de kinderboerderij zijn mensen hier vaak heel eerlijk over. Het is ook logisch. Waar moeten ze met al die dieren heen? Er is geen plek en geen geld voor om ze groot te brengen en op deze manier verdient de kinderboerderij aan de verkoop van de baby’s én aan de boost van de extra bezoekers.
Niet alle dieren gaan naar de slacht. Sommige belanden op marktplaats en zijn voor een prikkie op te halen (belangrijke noot, dit is vlak voor het suikerfeest). Enkele marktplaats advertenties geven aan dat de dieren pas na het suikerfeest op te halen zijn.
Eenzaamheid
Veel dieren die op de kinderboerderij wonen zijn kudde dieren. Denk hierbij aan koeien, paarden, konijnen, schapen, varkens en geiten. Ze worden echter lang niet altijd in een groep gehouden. Veel van deze dieren staan alleen en kunnen hierdoor geen broodnodige sociale interacties aan gaan en natuurlijk gedrag vertonen. Daardoor zijn de dieren ook erg eenzaam. Is de kinderboerderij diervriendelijk als de dieren niet kunnen voldoen in hun basale emotionele behoeftes?
Huisvesting en natuurlijk gedrag
Allereerst hebben we het punt van eenzaamheid bij groepsdieren al benoemd. Veel dieren die van nature in een kudde leven worden solitair gehouden, wat ten koste gaat van hun welzijn. Daarnaast worden dieren soms in veel te kleine hokken en rennen gehouden. Konijnen die bijvoorbeeld in een flatje staan, waar ze ofwel helemaal geen ren hebben óf een ren zonder graafmogelijkheden. Dat geldt ook voor kippen overigens. Dat ze vaak in veel te kleine rennen gehouden worden.
Varkens die in een betonnen stal gehouden worden, terwijl zij juist veel ruimte nodig hebben en mogelijkheid moeten hebben om een modderbad te nemen en lekker in de aarde te wroeten. Koeien worden ‘s winters vaak op stal gezet en soms zelfs aan een ketting. Wist je dat koeien soms wel een half jaar in deze positie moeten blijven staan en hun ontlasting dan in een gootje valt zodat het makkelijker is om de stal schoon te maken? Geitjes hebben een weide nodig waar ze lekker kunnen spelen en klimmen. Schapen hebben vooral een weide nodig waar ze lekker kunnen grazen. Zowel geitjes als schapen worden vaak in een ‘knuffelweide’ gehouden, maar daar is niet altijd de mogelijkheid aanwezig om zich te onttrekken aan de bezoekers als ze geen zin hebben in de aandacht.
Knuffel hokken en weides
Ik denk dat deze voor zichzelf spreekt. Geiten en schapen staan vaak in knuffelweides. Zolang ze in een kudde staan, er niet teveel mensen tegelijk bij mogen én er mogelijkheid is voor de dieren om zich terug te trekken van bezoekers zie ik hier niet zo’n probleem is. Maar hoe vaak komt het voor dat er écht gelet wordt op hoe de bezoekers zich gedragen tav de dieren én dat de dieren een veilig rustig plekje op kunnen zoeken?
Dat geldt nog meer voor de bakken waar konijn en cavia’s in gezet worden bij kindjes op schoot zodat ze even ‘gezellig’ kunnen aaien. Deze dieren zijn van nature heel angstig, omdat het echte prooi dieren zijn en houden er helemaal niet van om opgepakt te worden, tenzij ze je écht vertrouwen. Wat leuk is voor onze kinderen is lang niet altijd leuk voor de dieren op de kinderboerderij.
Verhuur en leen programma’s van dieren
Wist je dat je soms ook dieren kan huren of lenen? Voor een markt, ceremonie, een project op school, een (kinder)feestje. You name it. Needless to say dat het onwijs stressvol is voor de dieren om uit hun vertrouwde omgeving gehaald te worden om vervolgens tussen een massa mensen neergezet te worden, zonder mogelijkheid om je terug te trekken.
Shows en ritjes
Dieren zijn geen dingen. Ze zouden geen kunstjes te hoeven vertonen in ruil voor een snack of maaltijd. Zoals bij (bijvoorbeeld) roofvogel shows of rondjes rijden op een paard, pony of ezel, waarbij de berijder soms ook nog eens veel te zwaar is.
Interview met Laurijn Coray: ‘Is de kinderboerderij diervriendelijk?’
De belangrijkste punten, wanneer je me vraagt: Is de kinderboerderij diervriendelijk?
De meeste kinderboerderijen zijn ingesteld op de behoeften voor de mens, de bezoekers. De focus ligt niet op de behoeftes van de dieren. Dieren zijn een middel om de mensen te behagen.
Verblijven: Je ziet dit doordat verblijven voornamelijk ingericht zijn op gemak voor bezoekers (denk aan flats voor konijnen, zodat bezoekers er makkelijk bij kunnen, of dat er geen schuilplekken voor de dieren zijn. Denk aan een konijnenheuvel waar ze in kunnen schuilen voor de warmte en bezoekers. Kinderboerderijen willen niet dat de dieren zich ‘verstoppen’, want dan kunnen bezoekers ze niet zien.
Fokprogramma’s: Elk jaar wordt er heel bewust gefokt met de dieren door bokjes of rammetjes uit te lenen van andere kinderboerderijen, waarna jonge dieren geboren worden. Het grootste gedeelte is niet gewenst, omdat daar helemaal geen plek voor is of omdat ze mannelijk zijn (je wilt niet dat ze hun moeder gaan dekken). Die dieren worden aan een handelaar mee gegeven, maar die handelaar kan ook nergens heen met de dieren, dus ze eindigen bij de slacht.
Emotionele behoeftes: Ook wat betreft de emotionele behoefte worden de dieren tekort gedaan. Sociale groepsdieren hebben soortgenoten nodig. Schapen en geiten staan vaak wel in een groep, maar varkens, konijnen, koeien, ezels en paarden hebben ook soortgenoten nodig om gelukkig te kunnen zijn. Dit is emotionele verwaarlozing.
Knuffeluurtjes: voor een klein bedrag of soms gratis kunnen kinderen komen knuffelen met konijnen of cavia’s. Ongeacht dat deze dieren echt prooidieren zijn, van nature heel angstig aangelegd zijn en helemaal niet opgepakt willen worden. Dit is erg traumatisch voor hen.
Verkoop: Soms in uiterste gevallen kunnen dieren verkocht worden als extra inkomsten bron, zoals kuikentjes oid rond pasen. Dit is een extra inkomstenbron voor de kinderboerderij. Dat geldt ook voor de verkoop aan de slacht. Zowel de boost aan bezoekers als de verkoop voor de slacht is een extra inkomsten bron.
Speeltuinen: Speeltuinen op de kinderboerderij zijn onwijs leuk voor de kinderen. Helaas wordt er niet altijd nagedacht over de locatie van deze speeltuin. Denk aan een speeltuin naast een konijnenheuvel. Het drukke spelen en stampen van enthousiaste kinderen levert dan onnodig veel stress op voor de dieren die er naast wonen.
Hoe zou je dat anders willen zien?
In principe kan je heel makkelijk een diervriendelijke kinderboerderij runnen, waar mensen net zoveel plezier kunnen beleven als op een niet diervriendelijke kinderboerderij. Mensen gaan naar een plek omdat ze met dieren in aanraking willen komen. Ik denk dat mensen het liefst dieren zien die happy en ontspannen zijn en die optimaal kunnen leven. Dat is wat ik anders zou willen zien. Ik zie graag dat kinderboerderijen hun beleid aanpassen zodat het belang van de dieren voorop staat en vanuit die visie een balans zoeken naar de behoefte van de mens.
Dat betekent dan ook dat mensen bij een konijnenheuvel staan en dat er geen konijnen te zien zijn. Je kan daar educatie bij geven door middel van een bordje waarin je uitlegt dat konijnen een bepaalde temperatuur hebben waar ze het beste bij gedijen etc en dat als het te warm is dat ze onder de grond gaan zitten. Zo hebben mensen toch een interessante middag gehad ondanks dat er even niet alle dieren te zien waren.
Dieren laten pas echt hun natuurlijke gedrag tonen op het moment dat aan hun primaire levensbehoeften voldaan worden. Juist een kinderboerderij waar het belang van de dieren volop staat, gaat de dieren tonen zoals ze écht zijn, in plaats van ‘gebroken spirits’ in kleine hokjes. Dat maakt de diervriendelijke kinderboerderij écht een verrijking voor de bezoeker.
Hoe ziet een kinderboerderij in jouw droomwereld?
Ik hou me daar momenteel erg mee bezig. Ik denk dat dit nu een erg moeilijke periode is om zoiets te starten door de beperkte mogelijkheden door COVID en gemeentes er daardoor minder happig op zijn. Toch zijn er nog genoeg mogelijkheden om een diervriendelijke kinderboerderij te starten. Je hebt natuurlijk een goede plek en een juiste ruimte nodig. Beginnen bij het eerste dier en dan verder uitbouwen. Misschien neem ik de vraag erg letterlijk.
Mensen die reeds een kinderboerderij beheren kunnen vaak met hele kleine stapjes naar een diervriendelijke kinderboerderij toe werken. Zij kunnen surfen naar de website die het certificaat ‘diervriendelijke kinderboerderij’ uitgeeft, waar stapjes uitgelegd staan die mensen op weg helpen om hun kinderboerderij diervriendelijk(er) te maken.
Alle dingen waar je tegenaan loopt, bijvoorbeeld mensen die toch écht jonge dieren op hun boerderij willen, zijn oplossingen voor te vinden. Zoals bijvoorbeeld dieren die verstoten worden in de industrie. Een geitenboer met 7000 geiten gaat echt die geitjes niet 7x per dag de fles geven, dus die zou je kunnen opvangen. Je kan berichtjes uit sturen naar boerderijen in de buurt met de vraag of dieren verstoten worden en het daardoor niet gaan halen. Die kan je dan ophalen en verzorgen met goede intentie. Zo draag je bij aan het welzijn van de dieren, heb je jonge dieren op je kinderboerderij en is het ook leuk voor de bezoekers om in aanraking te komen met de kleintjes zodra ze er sterk genoeg voor zijn.
Bedankt lieve Laurijn voor jouw input!
Welke kinderboerderijen zijn er momenteel in Nederland met het certificaat ‘diervriendelijke kinderboerderij’.
Hopelijk heb ik de vraag: ‘is de kinderboerderij diervriendelijk’ nu voor je beantwoord. Op de website diervriendelijkekinderboerderijen.nl kan je een up to date lijst vinden, maar op het moment van het schrijven van dit blog (21 april 2021) was dit de lijst:
Kinderboerderij ‘t Dierenduintje, Duinenboschweg 1-A, 1901 NR Castricum
Akka’s Stadsboerderij, Hoofdstraat 18, 7811 EP Emmen
Kinderboerderij de Werf, Archimedeslaan 59, 1098 PX Amsterdam
Kinderboerderij De Uylenburg, Staalmeesterslaan 420, 1057 PH Amsterdam
Kinderboerderij de Oosterhoeve, IJsselsingel 1, 5215 CL ‘s-Hertogenbosch
Kinderboerderij Dier en Wij, Zeisterweg 83b (Singel, hoek Rozelaar), 3984 AD Odijk
Kinderboerderij de Olievaar, Johan Enschedeweg 600, 1422DR Uithoorn
